Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) Denetim Unsurları

BES güvenli bir özel emeklilik sistemdir. Ülkemizde uygulanan BES’te çok yönlü ve geniş kapsamlı bir denetim mekanizması bulunmaktadır.

Mevcut yasalar uyarınca Bireysel Emeklilik Sisteminde faaliyet gösterecek tüm emeklilik şirketleri;

• T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı
• Sermaye Piyasası Kurulu,
• Bağımsız dış denetim
• Şirket iç denetim birimleri
• Şirket aktüerya birimleri

tarafından sürekli denetim ve gözetim altındadır.

Hazine Müsteşarlığı’nca Denetim ve Emeklilik Gözetim Merkezi(EGM) 

Hazine Müsteşarlığı denetçileri yerinde denetimlerle emeklilik şirketlerini denetlemektedir. Ayrıca Hazine Müsteşarlığı emeklilik şirketlerinin faaliyetlerinin günlük olarak gözetim, denetim, işlem konsolidasyonu, katılımcılara ait bilgilerin saklanması, kamuyu ve katılımcıları bilgilendirme ile istatistik üretimi ve fonksiyonlarının yürütülmesini sağlamak için Emeklilik Gözetim Merkezi'ni görevlendirmiştir. Emeklilik Gözetim Merkezi bu sorumluluğunu yerine getirmek için Gözetime Esas Veri (GEV) adı altında oldukça kapsamlı bir elektronik veri transfer sistemiyle emeklilik şirketlerinden günlük olarak katılımcı verilerini almakta ve değerlendirmektedir.

Sermaye Piyasası Kurulu’nca Denetim

Emeklilik yatırım fonlarının tüm faaliyetleri Sermaye Piyasası Kurulu tarafından çıkartılan ve yasalar kapsamındaki mevzuata göre denetlenmektedir.

Emeklilik yatırım fonları varlıkları, emeklilik şirketlerinin hesaplarından ayrı olarak uluslararası saklayıcı kuruluş lisansına sahip olan Takasbank’ta saklanmaktadır. Emeklilik şirketi günlük olarak emeklilik yatırım fonlarının birim fiyatlarını, fonların portföy değerlerini, fonların yatırım yaptığı finansal araçları Takasbank’a iletmek zorundadır. Bu iletişim emeklilik şirketi ile Takasbank arasında oluşturulmuş elektronik veri iletim sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. Emeklilik yatırım fonlarının varlıklarına ilişkin değerleme, kontrol, mutabakat işlemleri Takasbank tarafından yürütülmekte ve Sermaye Piyasası Kurulu’na raporlanmaktadır.

Bağımsız Dış Denetim

Emeklilik şirketi mali yönden, bağımsız denetleme kuruluşları tarafından yılda en az bir kez denetlenmektedir. Ayrıca, emeklilik yatırım fonlarının hesap ve işlemleri üçer aylık ve yıllık dönemler itibariyle bağımsız dış denetime tabidir.

İç Denetim

Emeklilik şirketinin iç denetimi; yazılı politika ve prosedürlere göre fon denetçileri ve iç denetçiler tarafından yapılır. Amaç; mali ve idari hususlarda sağlam bilgi akışını, bilgi bütünlüğünü, bilginin zamanında elde edilmesini ve faaliyetlerin mevzuata uygunluğunu temin etmektir. Denetim raporları gerektiğinde Hazine Müsteşarlığı ve emeklilik şirketi yönetim kuruluna da iletilir.

Aktüeryal denetim

Emeklilik şirketi, her yılsonu itibariyle şirket personeli durumundaki bir aktüer veya bağımsız bir aktüer tarafından, emeklilik ve sigortacılık faaliyetleri ile ilgili aktüeryal denetime tabi tutulmakta ve denetim raporları Hazine Müsteşarlığına gönderilmektedir.

BES’te Bireysel Emeklilik Hesaplarına Erişim 

Bireysel Emeklilik Sistemi mevzuatı gereği, katılımcı olarak emeklilik birikimleriniz ve katkı paylarınız ve BES ile ilgili tüm güncel bilgilere emeklilik şirketlerinin internet siteleri ve çağrı merkezlerinden erişebilir, sözleşmenize ilişkin değişiklik taleplerini gerçekleştirebilirsiniz.

BES Yatırımlarınız hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayın. 

Emeklilik şirketleri yanında Takasbank internet sitesinden ve e-devlet kamu portalından da BES emeklilik birikimlerinize de ulaşabilirsiniz.