Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?

Bireysel Emeklilik Sistemi, (BES) emeklilikte ek gelir veya toplu para almak isteyenlere yönelik bir sistemdir. Bireyler veya işverenleri çalışanları adına gönüllü olarak katkıda bulanabilir. Kamu emeklilik sistemine üyelik yerine geçmez. Kamudan alınacak SGK Emekliliğine ek gelir sunar.

BES’e bir emeklilik şirketinde emeklilik sözleşmesi imzalamanız durumunda katılabilirsiniz. Emeklilik Sözleşmesi, emeklilik şirketi nezdinde bireysel emeklilik hesabı açılması, hesaba katkı payı ödenmesi, ödenen katkı paylarının tercih edilen fonlarda yatırıma yönlendirilmesi ve hesapta biriken paraların hak sahiplerine ödenmesini düzenleyen bir sözleşme olarak tanımlanır.

Emeklilik sözleşmesi, bireysel veya grup emeklilik sözleşmesi olarak yapılabilir. Bireysel emeklilik sözleşmesinde katılımcı ve şirket taraf olarak yer alır. Grup emeklilik sözleşmesi ise gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmeleri (GBB) ve işveren grup emeklilik sözleşmeleri (İGES) olarak düzenlenir. GBB sözleşmelerinde, sözleşmeden kaynaklanan haklar katılımcı, sponsor veya işveren tarafından kullanılabilir. İşverenlerin çalışanları için katkı payı ödediği emeklilik sözleşmesi ise İGES’tir. İGES için daha detaylı bilgi için tıklayınız.

Emeklilik sözleşmeniz, katkı payı olarak yaptığınız ilk ödemenin şirket hesaplarına intikal etmesiyle yürürlüğe girer. Emeklilik şirketi sözleşmenizi, yürürlük tarihinden itibaren 10 iş günü içinde tercihiniz doğrultusunda kısa mesaj, elektronik posta, internet, CD, DVD, hafıza kartı ve benzeri araçlar ile veya matbu halde tarafınıza göndermekle yükümlüdür.

Emeklilik Sözleşmesi Süreci

Katkı payınız, şirket hesaplarına intikalini takip eden en geç ikinci iş gününde yatırıma yönlendirilir. Emeklilik sözleşmenizin imzalanmasından itibaren iki ay içinde cayma hakkına sahipsiniz. Sistemde yılda 4 defa plan değişikliği ve 6 defa fon değişiklik talebinde bulunabilirsiniz. Emeklilik sözleşmenizi, en az 2 yıl ilk sözleşme imzaladığınız şirkette kaldıktan sonra veya başka şirketten aktardıysanız en az 1 yıl sonra başka bir emeklilik şirketine aktarabilirsiniz. İstediğiniz zaman katkı payı ödemesine ara verebilirsiniz. 3 ay üst üste katkı payı ödemesi yapmamanız halinde emeklilik şirketiniz sözleşmenizden bazı kesintiler yapabilmektedir. Kesintiler hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.

BES ve Sermaye Piyasası Kurulu

Sistemde birikimleriniz, bireysel hesaplarda takip edilir ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından uygun görülen bir saklama kuruluşunca (Takasbank) saklanır.

Emeklilik Yatırım Fonları; getirisi, performansı ve içeriği alt başlıkları ile incelenir. Sermaye Piyasası Kanununa tabi portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilir. Emeklilik Yatırım Fonları hakkında detaylı bilgi almak için tıklayın.

Sistemde 10 yıl boyunca kalıp 56 yaşını doldurmanız halinde sistemden emekli olmaya hak kazanırsınız. Ancak dilediğiniz zaman da sistemden ayrılabilirsiniz. Fakat bu durumda emekli olmanın getirdiği avantajlardan yararlanamazsınız. Çünkü sisteminden emeklilik hakkı kazanırsanız, getiri tutarı üzerinden %5 oranında stopaj kesintisi yapılır. Ancak, emeklilik hakkı kazanmadan ayrılırsanız getiri tutarı üzerinden yapılacak stopaj kesintisi;

• 10 yıl süre ile sistemde kalmadan sistemden ayrılırsanız %15,
• En az 10 yıl süre ile sistemde kalarak ancak 56 yaşınızı tamamlamadan ayrılırsanız %10 olur.

Birden fazla emeklilik sözleşmeniz bulunması halinde, bir sözleşmenizden emekliliğe hak kazanmış iseniz aynı ve farklı şirkette bulunan diğer bireysel emeklilik sözleşmelerinizi bekleme süresi şartı aranmadan birleştirebilirsiniz.

Emekliliğe hak kazandıktan sonra tercihinize göre birikimlerinizi toplu para, aylık, 3 aylık, 6 aylık veya yıllık maaş şeklinde alabilirsiniz.

Vefatınız halinde ise birikimleriniz lehtarınıza, lehtar belirtilmemiş ise kanuni mirasçılarınıza ödenir.

BES’te ödemiş olduğunuz katkı payları için ayrıca Devlet Katkısı kazanırsınız. Devlet Katkısı için tıklayınız.