Otomatik Katılım Nedir?

1 Ocak 2017 tarihinden itibaren uygulanmaya başlayan otomatik katılım, çalışanların işverenleri aracılığıyla Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kapsamında kurulacak bir emeklilik planına otomatik olarak dâhil edilmesi olarak tanımlanabilir.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı veya mavi kartlı, 45 yaşını doldurmamış Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 (a) (hizmet akdi ile işveren tarafından çalıştırılanlar) ve 4 (c) (kamu idarelerinde çalıştırılanlar) bentlerine göre çalışanlar ile Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. maddesi kapsamında kurulmuş olan sandıkların iştirakçisi olarak çalışanlar otomatik katılım kapsamında yer alır.

Özel sektörde istihdam edilen çalışanların bireysel emeklilik sistemine (BES) otomatik olarak dâhil edilmesinde aşağıdaki şekilde kademeli bir geçiş planlanmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idarelerinde çalışanlar 01.04.2017 tarihinde, diğer kamu idarelerinde çalışanlar ise 01.01.2018 tarihinde otomatik katılıma dâhil edilecektir.

Katkı payı tutarı olarak en az prime esas kazancın %3’ü belirlenmiştir. Katılımcılar bu oranın altında kalmayacak şekilde katkı payı oranını belirleyebilir.

Katkı payları, ücret ödeme gününü takip eden iş günü işveren tarafından emeklilik şirketine gönderilir.

Otomatik katılım için ödenen katkı payları da %25 devlet katkısı hak etmektedir.  Ayrıca, başlangıç devlet katkısı olarak 1.000 TL (bir defaya mahsus cayma süresinin sonunda) ve emeklilik döneminde birikimin %5’i kadar ek devlet katkısı (en az on yıllık, yıllık gelir sigortası sözleşmesi alanlara) alma hakkı da bulunur.

Diğer bireysel emeklilik sözleşmelerinden farklı olarak devlet katkısı taahhüt olarak hesaplanır. Her takvim yılı başında aylık TÜFE artışı dikkate alınarak nemalandırılması planlanmaktadır.

Sistemde;

• 3.yıl tamamlandığında nemalı devlet katkısı tutarının %15’i,
• 6. yıl tamamlandığında nemalı devlet katkısı tutarının %35’i,
• 10. yıl tamamlandığından nemalı devlet katkısı tutarının %60’ı sözleşmelere nakden ödeneceği belirtilmektedir.

Otomatik katılım kapsamındaki sözleşmelerden, fon toplam gider kesintisi dışında herhangi bir kesinti yapılmaz.

Katılımcı sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içinde hiçbir kayba uğramadan cayabilir. Ancak cayan kişi ancak 2 sene sonra işveren tarafından sisteme otomatik olarak tekrar girebilir.

Bir seferde en fazla 3 ay olmak üzere ara verme hakkı da bulunan katılımcı, katkı payı oranı değişikliği, fon dağılımı değişikliği ve istediği zaman ayrılma haklarına da sahiptir.

Çalışanlardan katkı paylarının yatırıma yönlendirileceği faizli/faizsiz fon türünün seçmesi beklenmektedir. İki ay boyunca fonlar "Başlangıç Fonu"nda kalacaktır. Sisteme girdikten iki ay sonra ise fonları değiştirmek (yılda 6 defayla sınırlı olmak üzere) her zaman mümkündür. Ancak herhangi bir fon tercihinde bulunmayan katılımcıların birikimleri, iki aylık cayma süresini takip eden on ay boyunca seçilen başlangıç fonunda, sonrasında bir yılını doldurması ile de seçilen “Standart Fon”da yatırıma yönlendirilir.